استحكام ساختمان
چرا استحكام ساختمان اهميت دارد؟
مسئله استحكام و ايمني ساختمان آن قدر بديهي است كه ممكن است بسياري از ما تا به حال به آن فكر هم نكرده باشيم! حتي شايد گاهي فكر كنيم كه هر خانه اي كه ساخته مي‌شود، طبيعتا استانداردهاي مربوط به استحكام را دارد و اصلا نيازي نيست كه ما فكر خودمان را درگير اين مسئله كنيم! حقيقت آن است يك ساختمان بزرگ شايد در ظاهر بسيار مستحكم به نظر برسد؛ شايد با خودمان اين‌طور فكر كنيم كه يك ساختمان به اين سنگيني را هيچ چيزي نمي‌تواند از جا تكان بدهد؛ اما حقيقت آن است كه حتي بزرگ‌ترين و سنگين‌ترين ساختمان‌ها هم گاه در برابر برخي از نيروهاي وارده بسيار ضعيف عمل مي‌كنند. در حقيقت براي آن كه درك درستي از استحكام ساختمان داشته باشيم، بايد درباره نكات فني و اصول علم مهندسي عمران اطلاعاتي كسب كنيم تا بدانيم كه انواع نيروهايي كه به يك ساختمان وارد مي‌شوند كدامند و نقاط آسيب پذير ساختمان‌ها بيشتر در كدام نواحي از سازه‌ها قرار دارند. مسئله استحكام ساختمان در شهرهاي بزرگ‌تر اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. زيرا در اين شهرها تراكم جمعيت بسيار بالا است و در صورت بروز هرگونه حادثه تلفات جاني و مالي بسيار بيشتر خواهد بود. براي نمونه در شهر بزرگي مثل تهران استحكام ساختمان‌ها بسيار مهم است و اين مسئله تنها يك مسئله شخصي نيست؛ بلكه با جان بقيه افراد نيز سروكار دارد؛ به خصوص آن كه امروزه آپارتمان نشيني نيز رواج پيدا كرده و مجتمع‌هاي بزرگ آپارتماني گاه تا چند صد نفر را در خود جاي داده‌اند. به همين خاطر استحكام ساختمان‌ها اهميت فوق‌العاده پيدا مي‌كند. همچنين اين موضوع در روستاها و نواحي اطراف شهرها نيز به‌گونه‌اي ديگر اهميت دارد. زيرا در اين مناطق خانه‌ها عمدتاً گلي يا آجري هستند كه از سال‌ها پيش به روش‌هاي سنتي ساخته شده‌اند و هيچ‌گونه استحكامي ندارند. به همين خاطر در طول يك دهه اخير قوانين متعددي به تصويب رسيده تا با الزامات فني و مهندسي، خطرات ناشي از نبود استحكام ساختمان تا حد امكان از بين برود. در بخش بعد خواهيم ديد كه استحكام ساختمان بيشتر در چه بخش‌هايي خود را نشان مي‌دهد و چگونه مي‌توان ساختمان‌هاي مستحكمي را پي‌ريزي نمود.
چگونه مي‌توان ساختمان‌هايي مستحكم ساخت؟
در پاسخ به اين سؤال بايد اظهار داشت كه در استحكام ساختمان فاكتورهاي زيادي وجود دارد كه بايد مورد توجه قرار گيرند. پي ساختمان و جوشكاري قسمت‌هاي مختلف در فرايند اسكلت بندي از جمله مهم‌ترين كارهايي هستند كه بايد به صورت اصولي انجام شوند تا استحكام مورد نياز ساختمان تأمين گردد. مهم‌ترين بخش ساختمان پي آن است كه با استفاده مصالحي همچون آب و سيمان بنا نهاده مي‌شود. محاسبات مربوط به پي محاسباتي دقيق و پيچيده‌اند، به طوري كه حتي ميزان مخلوط شدن آب و سيمان و درصد هركدام از آن‌ها بايد بر اساس عدد و رقم‌هاي استاندارد انجام شود. در بابا استحكام ساختمان‌ها هم نظرات متفاوتي وجود دارد؛ برخي معتقدند ساختمان بايد به‌گونه‌اي بسيار مستحكم ساخته شود كه هيچ نيرويي نتواند به آن آسيبي برساند. اما برخي ديگر اعتقاد دارند كه مهم‌ترين كار درباره ساختمان‌ها، ساختن آن‌ها به‌گونه‌اي انعطاف پذير است؛ به طوري كه در برابر نيروهاي وارده، اثرات اين نيروها را خنثي كنند. براي نمونه در ژاپن مجتمع‌هاي بزرگ تجاري و مسكوني به‌گونه‌اي انعطاف پذير ساخته شده‌اند كه در هنگام بروز زلزله بوسيله چرخ‌هاي بزرگي كه در پي آن‌ها به كار رفته، حركت مي‌كنند و اثرات زلزله را خنثي مي‌سازند. اگرچه انعطاف پذيري هم يك راه مؤثر است، اما مي‌توان گفت كه در هر صورت نه تنها منافاتي با استحكام ندارد بلكه حتي به آن نيازمند هم هست؛ زيرا تنها ساختماني مي‌تواند يكپارچگي خود را حفظ كند كه اجزا و طبقات آن به صورت مستحكم به هم متصل باشند. بنابراين استحكام ساختمان قبل از هر چيز بايد منجر به حفظ انسجام و يكپارچگي اجزاي مختلف ساختمان شود و آن‌ها را به يك كلِ به هم پيوسته تبديل سازد. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه توجه به شيوه اتصال اجزاي مختلف و پياده سازي اصولي اين اتصالات رمز اصلي استحكام ساختمان‌ها محسوب مي‌شود. مطالعات علمي و همچنين تجربه‌هاي متعدد زلزله در كشور نشان مي‌دهد كه محل اتصال ديوارها به هم و يا نقاطي كه در و پنجره‌ها قرار گرفته‌اند، در برابر زلزله بسيار آسيب پذيرند؛ بنابراين در استحكام ساختمان‌ها بايد به اين بخش‌ها توجه ويژه كرد. اگر پي ساختمان به صورت اصولي و صحيح پياده سازي نشود، ممكن است ساختمان به مرور زمان كج شده و در برابر نيروهاي وارده نيز بسيار ضعيف گرد.
برچسب: ،
ادامه مطلب
